Het is zondagmorgen en dat is voor mij het uitgelezen tijdstip om onder het genot van een kopje koffie eens rustig te kijken wat social media ons allemaal heeft gebracht de afgelopen week. Met interesse lees ik een LinkedIn-discussie over de criteria voor het toepassen van VCA* of VCA**. In de huidige VCA (2008/5.1) staat dat niet meer zo helder beschreven als in versie 2004/04. Nu kun je daar van alles van vinden, maar dat is wellicht iets voor een andere keer.

Nee, mijn blik valt op een als laatste geplaatst commentaar van een deelnemer aan de LinkedIn-discussie: “Let op, in de nieuwe VCA 2017/06 komt hier waarschijnlijk verandering in!”

In mijn herinnering ga ik terug naar 11 januari, toen het SSVV kwam met de verlossende woorden: de nieuwe VCA is een feit!

Ik sprong juichend uit mijn stoel door dit heugelijke nieuws. Dit eureka-moment werd al snel weer getemperd door het vervolg: Toch zal het nog enige tijd duren voordat hij echt in gebruik zal zijn genomen. Dit komt doordat we nog wat zaken moeten regelen om ervoor te zorgen dat de certificatie-instellingen volgens de nieuwe versie kunnen gaan certificeren. Natuurlijk moet ook de nieuwe checklist nog worden gepubliceerd, zodat bedrijven precies weten aan welke eisen ze moeten voldoen. We laten u weten wanneer het allemaal zover is.

Met name de zinsnede dat bedrijven na publicatie weten waar ze aan moeten voldoen, zette me aan het denken. Ik zit al bijna 30 jaar in het vak en ik heb al evenzo lang te maken met de VCA (de voorgangers LSA/GSA meegerekend). Iedere keer is het weer een verrassing wat er ‘uit de hoge hoed’ komt.

Het SSVV schreef verder: Alle VCA-gecertificeerde bedrijven krijgen uiteindelijk met de nieuwe versie te maken. Er geldt wel een overgangsregeling. Die houdt in dat bedrijven bij hun eerstvolgende (her)certificeringsmoment op VCA 2017/6.0 overgaan.

Dit kan betekenen dat een bedrijf daags na publicatie al gecertificeerd moet worden aan de hand van de nieuwe VCA-criteria. Dat is wel een heel krappe overgangsregeling. Als er vooraf niets wereldkundig wordt gemaakt is dat zelfs schier onmogelijk lijkt mij.

En dan zijn er nog diverse punten die meer inbreng behoeven van de bedrijven uit het veld, om de norm praktischer uitvoerbaar te maken. In de huidige checklist staan passages die door (grotere) bedrijven, vaak langdurig werkzaam op langdurige klussen, goed zijn te organiseren. Voor kleine(re) bedrijven met veel kortdurende klussen zijn deze soms lastig naar de letter uitvoerbaar. Denk bijvoorbeeld aan het houden van toolboxmeetings.

Je moet als bedrijf goed kijken naar de doelstelling van de vraag en desgevraagd het antwoord. Je zou je systeem dus ‘in de geest van’ kunnen opzetten. Echter, als de CI’s uitsluitend ‘moeten’ kijken naar de minimumeisen en documenten, werkt dit natuurlijk niet.

In de wereld van normering is het tegenwoordig gebruikelijk bedrijven rechtstreeks mee te laten denken over vernieuwing. Dat gebeurt bijvoorbeeld door het publiceren van drafts of het houden van openbare commentaarrondes.  Bij ’s lands meest gebruikte norm op veiligheidsgebied wordt dit niet gedaan. Toch zou dat naar mijn idee kunnen leiden tot verrijking van de VCA.

Idee voor de volgende versie?