Nieuwe praktijkopleiding voor operationeel leidinggevenden
Een nieuwe aanvullende praktijkgerichte opleiding voor operationeel leidinggevenden moet hen meer vaardigheden bieden om veilig leiding te geven. Uit recent onderzoek blijkt dat die vaardigheden onvoldoende aanwezig zijn in de bestaande VOL-VCA. Daarom heeft de SSVV het praktijkopleidingsdeel vernieuwd. Het deel is getest en positief bevonden. De stichting verwacht in 2024 de aanvullende praktijkgerichte opleiding te introduceren.
"De huidige theoretische VOL-VCA opleiding is bedoeld om aan te tonen dat men over voldoende kennis van veiligheid, gezondheid en milieu beschikt. De opleiding stelt momenteel geen eisen aan wat een operationeel leidinggevende moet kunnen om veilig leiding te geven. De huidige VOL-VCA opleiding is vooral een kennis-uitbreiding van de VCA-basisopleiding (B-VCA)", licht de SSVV op de website toe.
Verbeterpunten
Hoogleraar Ira Helsloot (Besturen van Veiligheid) van de Radboud Universiteit in Nijmegen deed in opdracht van de stichting het onderzoek naar kansen om de opleiding te verbeteren. Dit leidde tot een meerdaagse training en lespakket.
Helsloot stelt voor de operationeel leidinggevenden te laten oefenen met praktische vaardigheden die dagelijks komen kijken bij het veilig leidinggeven: de nodige feiten verzamelen en op een rij zetten, beslissen over de aanpak van het werk, communiceren met teamleden en in de gaten houden (monitoren) hoe het werk verloopt.
Communicatie en FABCM
Bovendien adviseert hij aandacht te geven aan communicatieve vaardigheden. "Door naast de huidige VOL-VCA dit praktijkgericht opleidingsdeel ‘leiderschapsvaardigheden voor operationeel leidinggevenden VCA’ te organiseren, kan het huidige hiaat worden ingevuld", verwacht de SSVV.
Aan bod in de twee dagen durende opleiding komen onder meer menselijk (on)veilig gedrag, effectieve communicatie (4G-model) en naturalistic decision making-principes met het FABCM-model als tool. De letters FABCM staan voor Feiten verzamelen, Analyseren, Besluiten, Communiceren en Monitoren. Die vaardigheden worden geoefend aan de hand van scenario’s, met behulp van een trainingsacteur.
Facultatief
De huidige VOL-VCA blijft verplicht, de training (Leiderschapsvaardigheden operationeel leidinggevende VCA) is facultatief. Het is een voorbeeld voor werkgevers. "De werkgever beoordeelt zelf welke vaardigheden een medewerker (of ingehuurde zzp'er) in de situatie van het bedrijf precies nodig heeft. De omstandigheden zijn per bedrijf immers anders", aldus de SSVV.
Bestaande leertrajecten binnen bedrijven voor de ontwikkeling van leiderschap kunnen ook. "Wij hopen dat de nieuwe training leiderschapsvaardigheden van SSVV werkgevers die hier zelf geen oplossing voor hebben, kan helpen."
In 2024 wordt een update van het VCA-schema (certificeringsnorm voor bedrijven) verwacht. Daarom vraagt de SSVV nu aandacht voor veilig operationeel leidinggeven.