Werkvergunning: werkt niet

Erik-Jan van der Wal is veiligheidsadviseur & trainer en schrijft tweemaandelijks een blog over zijn praktijkervaringen. Deze keer laat hij zien hoe het werkvergunningsstelsel niet werkt. 
Nog even voor de ‘leken’ onder ons. Een werkvergunning is een formulier – al dan niet – digitaal, waarmee je als aannemer in een fabriek aan het werk kunt. Ik heb onderstaand geschreven vanuit het standpunt van de aannemer.

De praktijk
Je komt het terrein op. Je wordt (vriendelijk) ontvangen en krijgt een veiligheidsfilmpje te zien. Daarna moet je vijf vragen invullen en mag je de fabriek in. Het filmpje gaat in de meeste gevallen over algemene zaken, bijvoorbeeld welk telefoonnummer je moet bellen als er een ongeval gebeurd is. Een andere vraag is of je werk mag uitvoeren zonder werkvergunning. De vragen zijn van dien aard dat er geen enkele belemmering is om het werk te kunnen starten. Kom je dus op tijd in de fabriek, dan kun je op tijd aan het werk.

Vervolgens kom je bij de uitgevende partij: in het werkvergunningstelsel de verstrekker. Die heeft het erg druk, want er staan vier aannemers aan zijn balie en intussen wil de fabriek ook nog van alles van hem (of haar). Je krijgt een formulier onder je neus gedrukt, waarop staat dat je moet tekenen als houder. Als je niet tekent, kun je niet aan het werk. Dus je tekent. Vervolgens krijg je met goed geluk een begeleider mee, met iets minder geluk een plattegrond en zonder geluk wordt er uitgelegd waar je moet zijn.

Dan kun je eindelijk aan het werk. Je doet je best om je klus te doen. Dan komt er iemand op je af die vraagt wat je aan het doen bent, je legt uit wat je doet en laat de werkvergunning (kopie) zien. De betreffende toezichthouder is blij dat je een werkvergunning hebt, tekent zijn controlelijst af en gaat verder naar de volgende aannemer.

Intussen probeer jij de flens van de pijpleiding aan te passen. Een enorme steekvlam en je bent tijdelijk niet meer aanspreekbaar.

Sprookje?
Nee! Hoewel het ongeval fictief is, is het storyboard werkelijkheid. Bij veel bedrijven is het werkvergunningstelsel iets wat veiligheidsexperts bedacht hebben in een kantoor. Op de werkvloer wordt het veiligheidsstelsel als hinderlijk ervaren. Aannemers willen snel aan het werk en achter hun rug staan interne medewerkers te trappelen van ongeduld om aan het werk te kunnen. Toezicht is gericht op het proces en niet op de inhoud. Als het formulier maar correct is ingevuld en je draagt je kopie bij je, dan is het werkvergunningstelsel geborgd.

Wat wel werkt
Kan dat nu niet beter? Graag wil ik in mijn volgende blog ingaan op een methode die wel werkt. Voor de komende tijd wil ik jullie vragen om – voordat je aan een klus begint – met je opdrachtgever in gesprek te gaan over de risico’s van je werkplek en de mogelijke risico’s die jij kunt veroorzaken door je werkmethode.  Door dat gesprek heb je, zonder dat je het bewust deed, een last minute risk analyse uitgevoerd.

- Wordt vervolgd -

Meer blogs van Erik-Jan
De zin en onzin van een VCA-diploma
De muur van vrijheid en regeldruk
De onzin van normen